Πότε γίνεται;
Η Δωρεά Ωαρίων αποτελεί μια επιλογη για όλο και περισσότερα ζευγάρια με προβλήματα γονιμότητας, τα οποία οφείλονται στην παραγωγή ωαρίων της γυναίκας (λόγω προχωρημένης ηλικίας ή άλλων προβλημάτων, π.χ. πρόωρης εμμηνόπαυσης λόγω χημειοθεραπείας ή ιστορικού πολλών αποτυχημένων προσπαθειών εξωσωματικής λόγω χαμηλής ανταπόκρισης στη θεραπεία ή κακής ποιότητας ωαρίων). Τα ζευγάρια αυτά καταφεύγουν τα τελευταία χρόνια στη χρήση ωαρίων από δότρια για την επίτευξη εγκυμοσύνης.
Στην Ελλάδα, η δωρεά ωαρίων είναι νόμιμη και αναγνωρίζεται ως επιστημονική ιατρική μέθοδος για γυναίκες μέχρι την ηλικία των 54 ετών. Σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο (Νόμος 3305 | 01/2005) η δότρια πρέπει να:
- είναι μικρότερη των 35 ετών
- έχει φυσιολογικό ιατρικό ιστορικό
- έχει φυσιολογική κλινική εξέταση
Απαραίτητες Εξετάσεις πριν τη δωρεά ωαρίων
Η δότρια θα πρέπει πριν τη δωρεά να υποβληθεί σε μια σειρά από εξετάσεις όπως:
- Υπερηχογραφικό έλεγχο για αποκλεισμό παθολογικών γυναικολογικών καταστάσεων (ινομυώματα, κύστες, πολύποδες, κ.λπ.)
- Έλεγχο των χρωμοσωμάτων για τον αποκλεισμό χρωμοσωμικών ανωμαλιών
- Έλεγχο για κυστική ίνωση
- Έλεγχο για ηπατίτιδες, HIV, σύφιλη, ομάδα Rh
- Ηλεκτροφόρηση για αποκλεισμό μεσογειακής αναιμίας
Εφόσον επιβεβαιωθεί ότι είναι κατάλληλη για δότρια λαμβάνει φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών της, όπως γίνεται και σε έναν κανονικό κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης για την παραγωγή ικανοποιητικού αριθμού ωαρίων. Παράλληλα, στη λήπτρια χορηγούνται οιστρογόνα και προγεστερόνη για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος στη μήτρα.
Η διαδικασία της εξωσωματικής με δωρεά ωαρίων
Την ημέρα που αποφασίζετε να προχωρήσετε με τη δωρεά ωαρίων, ο σύντροφος σας δίνει δείγμα σπέρματος στο εργαστήριο, το οποίο καταψύχεται για να χρησιμοποιηθεί στο εργαστήριο όταν γίνεται η γονιμοποίηση των ωαρίων της δότριας.
Βήμα 1: Ορμονική Διέγερση της δότριας
Η δότρια θα λάβει ενέσιμη φαρμακευτική αγωγή που περιέχει FSH ή ΗMG. θα διεγείρει τις ωοθήκες της να παράξει περισσότερα ωάρια. Η αγωγή διαρκεί 10-12 ημέρες.
Βήμα 2: Συλλογή Ωαρίων
Περίπου 36 ώρες μετά τη χορήγηση της τελευταίας δόσης φαρμάκων, πραγματοποιείται η ωοληψία.
Βήμα 3: Γονιμοποίηση και Καλλιέργεια Εμβρύων
- Μετά τη συλλογή των ωαρίων, αυτά θα γονιμοποιηθούν στο εργαστήριο με σπέρμα του άντρα σας (ή δότη), και τα γονιμοποιημένα ωάρια θα καλλιεργηθούν για 3-5 ημέρες.
- Επιλογή Εμβρύου: Την επόμενη μέρα, ο εμβρυολόγος θα μας ενημερώσει πόσα ωάρια γονιμοποιήθηκαν. Τα έμβρυα παρακολουθούνται και, ανάλογα με τον αριθμό και την ποιότητά τους, αποφασίζουμε την ημερομηνία της εμβρυομεταφοράς (στην 3η με 5η ημέρα). Εναλλακτικά, τα έμβρυα καταψύχονται για να προγραμματιστεί η εμβρυομεταφορά στην ημερομηνία της επιλογής σας.
- Περισσότερες πληροφορίες για την επιλογή τεχνικής: Όσον αφορά τη μέθοδο της γονιμοποίησης του ωαρίου, επιλέγουμε την ICSI στην περίπτωση που ο αριθμός των σπερματοζωαρίων του άνδρα είναι εξαιρετικά χαμηλός. Η μικρογονιμοποίηση δίνει τη λύση και σε περιπτώσεις αζωοσπερμίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να γίνει λήψη σπερματοζωαρίων με τη χρήση λεπτής σύριγγας απ’ ευθείας από την επιδιδυμίδα (PESA) ή τον όρχη (TESA) ή να χρησιμοποιηθεί ορχικός ιστός (TESE).
- Τέλος, μπορεί σε αυτό το στάδιο να χρειαστεί Υποβοηθούμενη Εκκόλαψη (Assisted hatching). Με αυτή την τεχνική, επιτυγχάνεται λέπτυνση της ζώνης που περιβάλλει το έμβρυο για να διευκολυνθεί η εμφύτευσή του.
Βήμα 4: Μεταφορά Εμβρύου
- Με τη χρήση ενός καθετήρα, το ή τα επιλεγμένο/α έμβρυο/α θα μεταφερθούν στη μήτρα σας με τη χρήση ενός καθετήρα. Αυτή η διαδικασία είναι απλή, σαν το τεστ ΠΑΠ και δεν απαιτεί αναισθησία.
- Τι να περιμένετε: Είναι μια ανώδυνη διαδικασία.
Βήμα 5: Το Τεστ εγκυμοσύνης
Το τελευταίο βήμα ακολουθεί 9-11 ημέρες μετά την ωοληψία, και είναι η κλινική εξέταση για τη χοριακή γοναδοτροπίνη. Αν το αποτέλεσμα είναι θετικό, ακολουθεί η επανάληψη του τεστ σε δύο μέρες και η υπερηχογραφική εξέταση δύο εβδομάδες αργότερα για να ελεγχθεί η ανάπτυξη του εμβρύου. Οι καρδιακοί παλμοί θα σημάνουν την επιτυχία της εξωσωματικής και την πορεία προς τον πολυπόθητο τοκετό.
Συχνές Ερωτήσεις
Η δωρεά ωαρίων προορίζεται για γυναίκες που δυσκολεύονται να συλλάβουν φυσιολογικά λόγω πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας, γενετικών ανωμαλιών ή αποτυχημένων προσπαθειών εξωσωματικής γονιμοποίησης. Επιπλέον, περιλαμβάνει γυναίκες άνω των 35 ετών, όπου η ηλικία επηρεάζει τη φυσική τους γονιμότητα. Η δωρεά ωαρίων προσφέρει ελπίδα για επιτυχημένη κύηση και είναι μια επιλογή για γυναίκες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αναπαραγωγή.
Οι δότριες πρέπει να είναι συνήθως ηλικίας 21-35 ετών καθώς είναι η φάση της ζωής τους που προσφέρει την καλύτερη ποιότητα ωαρίων. Πρέπει να είναι υγιείς, χωρίς γενετικές ή κληρονομικές παθήσεις που θα μπορούσαν να μεταδοθούν στο παιδί. Η υποβολή σε ιατρικές και ψυχολογικές εξετάσεις είναι απαραίτητη για να βεβαιωθεί η γενική υγεία της και η ικανότητά της να ανταποκριθεί στη διαδικασία. Οι δότριες συχνά επιλέγονται βάσει αυστηρών κριτηρίων για να διασφαλιστεί η επιτυχία και η ασφάλεια της διαδικασίας δωρεάς ωαρίων.
Η διαδικασία επιλογής δότριας ωαρίων εξαρτάται από τις νομικές και ηθικές κατευθυντήριες γραμμές κάθε χώρας. Η ανωνυμία της δότριας είναι συνήθως διασφαλισμένη για την προστασία της ιδιωτικής της ζωής. Σε ορισμένες χώρες, οι νόμοι περιορίζουν το βαθμό συμμετοχής της λήπτριας στην επιλογή της δότριας, ενώ άλλες, όπως στην Ελλάδα, προσφέρουν μεγαλύτερη ελευθερία επιλογής κάποιων χαρακτηριστικών της δότριας που επιθυμούν.
Τα ποσοστά επιτυχίας δεν επηρεάζονται αρνητικά από τη δωρεά ωαρίων και συχνά είναι υψηλότερα σε σύγκριση με τις παραδοσιακές θεραπείες εξωσωματικής (ιδιαίτερα σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας), λόγω της χρήσης ωαρίων από νεότερες δότριες. Καθοριστικός παράγοντας είναι η ποιότητα των ωαρίων, η οποία εξαρτάται από την ηλικία και την υγεία της δότριας. Εξίσου σημαντικός είναι ο τρόπος επιλογής της δότριας και η αντιστοίχιση με τη λήπτρια για να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες απόρριψης του εμβρύου. Τα ποσοστά επιτυχίας ποικίλλουν ανάλογα με την κλινική. Στη μονάδα του Υγεία IVF Εμβρυογένεσις ο εξαιρετικός τεχνολογικός εξοπλισμός επιτρέπει τα υψηλότερα δυνατά ποσοστά επιτυχίας.
Τα ποσοστά επιτυχίας εξωσωματικής από κρυοσυντηρημένα και από φρέσκα ωάρια είναι σχεδόν ίδια. Τα κρυοσυντηρημένα ωάρια προσφέρουν ευελιξία στον προγραμματισμό της δημιουργίας οικογένειας, καθώς μπορούν να αποθηκευτούν, να χρησιμοποιηθούν αργότερα. Και οι δύο μέθοδοι είναι αξιόπιστες και ευρέως αποδεκτές, με την επιλογή να εξαρτάται από τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ζευγαριού/γυναίκας.