Ponekad postizanje trudnoće nije tako jednostavan i lak proces. Različiti faktori, kao što su starost žene, njena medicinska i porodična istorija, mogu značajno uticati na plodnost žene ili para. Zbog toga je važno da svaka žena, ali i svaki par koji želi da ima dete, na vreme potraži pomoć od specijaliste za reproduktivnu ginekologiju, kako bi se informisali o pitanjima plodnosti i rađanja, ali i da bi uradili odgovarajuće testove plodnosti, ukoliko lekar to proceni kao neophodno.
Kada se jedan par smatra neplodnim?
Neplodnost u paru može biti uzrokovana problemima u reproduktivnom sistemu žene, muškarca ili oboje.
Par se smatra neplodnim ako nakon godinu dana redovnih i nezaštićenih seksualnih odnosa nije došlo do trudnoće. Kada su iscrpljene sve mogućnosti za prirodno začeće, tada govorimo o problemu neplodnosti kod para.
Posebno, ukoliko je žena starija od 35 godina, preporučuje se da par poseti specijalistu za reproduktivnu ginekologiju već nakon šest meseci čestih i nezaštićenih odnosa.
Testovi plodnosti: Koje preglede treba da uradi žena da bi se procenila njena plodnost?
Da bismo se pravilno suočili sa problemom neplodnosti, moramo precizno znati uzroke koji je izazivaju.
Zato, nakon ginekološkog pregleda i evidentiranja vaše medicinske istorije, moguće je da vam preporučimo specifične testove plodnosti, uglavnom krvne analize, koje mere nivoe hormona i ukazuju na kvalitet i kvantitet jajnih ćelija.
Pregledi koji se preporučuju ženi:
Praćenje ovulacije: Krvni test koji meri nivo hormona kao što su LH (luteinizirajući hormon) i progesteron, kako bi se utvrdilo da li imate ovulaciju. LH dostiže vrhunac pre ovulacije, dok se progesteron povećava nakon ovulacije.
Histerosalpingografija: Ova procedura procenjuje stanje materice i jajovoda. Tečnost se ubrizgava u matericu, a zatim se uzima rendgenski snimak kako bi se proverilo da li je šupljina materice normalna i da li tečnost prolazi kroz jajovode. Ako se otkriju blokade ili problemi, mogu se rešiti hirurškim putem.
Laparoskopija: Izvodi se u opštoj anesteziji. Omogućava vizualizaciju jajovoda, jajnika i materice. Najčešći problemi koji se otkrivaju su endometrioza, ožiljci od prethodnih operacija, ciste na jajnicima i priraslice. Takođe se mogu otkriti polipi ili miomi
Hormonske analize: Cilj je da se ispitaju nivoi hormona povezanih s ovulacijom, kao što su FSH (folikulostimulirajući hormon) i AMH (anti-Milerov hormon), kao i hormona štitne žlezde i hipofize. FSH i AMH daju podatke o ovarijalnoj rezervi, dok hormoni štitne žlezde utiču na celokupnu hormonsku ravnotežu.
Genetski testovi: Mogu se sprovesti radi otkrivanja eventualnih genetskih poremećaja koji uzrokuju neplodnost. Testovi uključuju analizu kariotipa i ispitivanje genetskih mutacija vezanih za reproduktivno zdravlje.
Ultrazvuk karlice: Ultrazvuk karlice koristi se za otkrivanje bolesti u materici ili jajovodima. Pregled uključuje analizu endometrijuma, identifikaciju mioma, cista i drugih abnormalnosti.
Testovi Plodnosti Kod Muškarca: Koje analize su potrebne?
Prvo se obavlja pregled genitalija i postavljaju se pitanja o medicinskoj istoriji muškarca, o mogućim bolestima, invaliditetima, terapijama i seksualnim navikama. Nakon toga, ginekolog može preporučiti sledeće testove:
Spermogram: Laboratorijska analiza ejakulata ocenjuje kvalitet, broj, pokretljivost i morfologiju spermatozoida, boju sperme, prisustvo infekcija ili krvi. Pokretljivost se deli na progresivnu, neprogresivnu i nepokretnu, a morfologija se odnosi na strukturu i oblik spermatozoida.
Hormonske analize: Krvna analiza koja meri nivoe testosterona, FSH, LH i prolaktina, kao i drugih muških hormona. Ovi hormoni utiču na proizvodnju i kvalitet sperme.
Transrektalni i skrotalni ultrazvuk: Pomažu lekaru da proceni stanje testisa, kvalitet sperme i otkrije poremećaje kao što su retrogradna ejakulacija, varikokela, zapušenja ejakulacionog kanala i druge anomalije koje utiču na plodnost. Transrektalni ultrazvuk prikazuje prostatu i semene vezikule, dok skrotalni prikazuje testise i semeni kanal.
Genetski testovi: Kao i kod žene, i kod muškarca se mogu sprovesti genetski testovi radi utvrđivanja mogućih genetskih uzroka neplodnosti. Uključuju analizu kariotipa i testiranje mutacija na Y hromozomu i CFTR genu (povezanom s cističnom fibrozom).
Antispermatozoidna antitela: Ova analiza otkriva da li imuni sistem muškarca stvara antitela protiv sopstvene sperme, što može uticati na plodnost.