Κάποιες φορές η επίτευξη μιας εγκυμοσύνης μπορεί να μην είναι τόσο απλή και εύκολη διαδικασία. Διάφοροι παράγοντες, όπως η ηλικία της γυναίκας,το ιατρικό και οικογενειακό της ιστορικό, μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τη γονιμότητα μιας γυναίκας ή ενός ζευγαριού. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό κάθε γυναίκα, αλλά και κάθε ζευγάρι που επιθυμεί να αποκτήσει παιδί, να απευθύνεται έγκαιρα σε έναν εξειδικευμένο γυναικολόγο αναπαραγωγής, για να ενημερωθεί για θέματα γονιμότητας και τεκνοποίησης, αλλά και για να προβεί σε εξετάσεις γονιμότητας, σε περίπτωση που ο γιατρός το κρίνει απαραίτητο.
Πότε ένα ζευγάρι θεωρείται υπογόνιμο;
Η υπογονιμότητα σε ένα ζευγάρι μπορεί να οφείλεται σε προβλήματα στο αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας, του άνδρα ή και των δύο.
Ένα ζευγάρι θεωρείται υπογόνιμο όταν μετά από ένα χρόνο συστηματικών και ελεύθερων – χωρίς προφύλαξη – σεξουαλικών επαφών, δεν έχει επιτευχθεί εγκυμοσύνη. Όταν έχουν εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες φυσικής σύλληψης τότε μιλάμε για πρόβλημα υπογονιμότητας στο ζευγάρι.
Ειδικά σε περίπτωση που η γυναίκα είναι άνω των 35 ετών, τότε πρέπει το ζευγάρι να επισκεφθεί έναν εξειδικευμένο γυναικολόγο αναπαραγωγής μετά από 6 μήνες συχνών και ελεύθερων σεξουαλικών επαφών.
Έλεγχος Γονιμότητας: Σε ποιες εξετάσεις πρέπει να υποβληθεί η γυναίκα για να αξιολογηθεί η γονιμότητά της;
Για να αντιμετωπίσουμε σωστά την υπογονιμότητα, θα πρέπει να γνωρίζουμε με ακρίβεια τα αίτιά της.
Γι’ αυτό, αφού ολοκληρώσουμε τον γυναικολογικό έλεγχο και καταγράψουμε το ιατρικό ιστορικό σας, είναι πιθανό να προτείνουμε κάποιες ειδικές εξετάσεις γονιμότητας, κυρίως αιματολογικές, οι οποίες μετράνε τα επίπεδα ορμονών που υποδεικνύουν την ποιότητα αλλά και ποσότητα ωαρίων.
Ενδεικτικά, οι εξετάσεις που πρέπει να υποβληθείτε:
Έλεγχος ωορρηξίας: Εξέταση αίματος που μετρά τα επίπεδα ορμονών, όπως η LH (λουτεϊνοποιητική ορμόνη) και η προγεστερόνη, ώστε να διαπιστωθεί αν έχετε ωορρηξία. Η LH φτάνει στο μέγιστο επίπεδο πριν την ωορρηξία, ενώ η προγεστερόνη αυξάνεται μετά την ωορρηξία.
Υστεροσαλπιγγογραφία: Αυτή η εξέταση αξιολογεί την κατάσταση της μήτρας και των σαλπίγγων. Υγρό εγχέεται μέσα στη μήτρα και κατόπιν λαμβάνεται μια ακτινογραφία για να ελεγχθεί αν η μητρική κοιλότητα σας είναι φυσιολογική και αν το υγρό προχωρά κανονικά διαμέσου των φαλλοπιανών πόρων. Αν εντοπίσουμε αποφράξεις ή προβλήματα μπορούμε να τα διορθώσουμε με χειρουργικές μεθόδους.
Λαπαροσκόπηση: Για αυτήν την εξέταση θα πρέπει να είστε υπό γενική αναισθησία. Η λαπαροσκόπηση εξετάζει τις σάλπιγγες, τις ωοθήκες και τη μήτρα. Τα πιο συνήθη προβλήματα που μπορεί να βρούμε με τη λαπαροσκόπηση είναι η ενδομητρίωση, οι ουλές από προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις, οι κύστες ωοθηκών και οι συμφύσεις. Επίσης, μπορούμε να ανιχνεύσουμε ανωμαλίες στις σάλπιγγες και τη μήτρα, αν υπάρχουν, όπως πολύποδες ή ινομυώματα.
Ορμονικός έλεγχος: Σκοπός αυτής της εξέτασης είναι να ελέγξουμε τα επίπεδα των ωορρηκτικών ορμονών, όπως η FSH (θυλακιοτρόπος ορμόνη), η AMH (αντιμυλλέριος ορμόνη), καθώς και των θυρεοειδικών και υποφυσιακών ορμονών. Η FSH και η AMH παρέχουν πληροφορίες για την ωοθηκική επάρκεια, ενώ οι θυρεοειδικές ορμόνες επηρεάζουν το ορμονικό ισοζύγιο στο σύνολο του σώματος.
Γενετικός έλεγχος: Μπορεί να διενεργηθεί με σκοπό να ελέγξουμε αν υπάρχει κάποια γενετική ανωμαλία που προκαλεί υπογονιμότητα. Ο έλεγχος περιλαμβάνει την ανάλυση καρυότυπου σας και τη διερεύνηση για γενετικές μεταλλάξεις που σχετίζονται με την αναπαραγωγική υγεία.
Υπερηχογράφημα πυέλου: Το υπερηχογράφημα πυέλου μπορούμε να το κάνουμε προκειμένου να αναζητήσουμε την ύπαρξη νόσου στη μήτρα ή στις σάλπιγγες. Περιλαμβάνει την εξέταση του ενδομητρίου, την ανίχνευση ινομυωμάτων, κύστεων και άλλων ανωμαλιών.
Έλεγχος Γονιμότητας: Σε ποιες εξετάσεις πρέπει να υποβληθεί ο άνδρας;
Αρχικά γίνεται εξέταση των γεννητικών οργάνων και ερωτήσεις σχετικές με το ιατρικό ιστορικό του άνδρα, για τυχόν συμπαρομαρτούντες ασθένειες ή αναπηρίες, με τη φαρμακευτική αγωγή και τις σεξουαλικές του συνήθειες. Στη συνέχεια, ο γυναικολόγος μπορεί να προτείνει τις παρακάτω εξετάσεις:
Σπερμοδιάγραμμα: Το εργαστήριο θα αναλύσει το σπέρμα ως προς την ποιότητα, την κινητικότητα, τον αριθμό σπερματοζωαρίων, τη μορφολογία, το χρώμα, την παρουσία λοιμώξεων ή αίματος. Η κινητικότητα χωρίζεται σε προωθητική, μη προωθητική και ακίνητη, ενώ η μορφολογία εξετάζει τη δομή και το σχήμα των σπερματοζωαρίων.
Ορμονικός έλεγχος: Πρόκειται για μια αιματολογική εξέταση που θα προσδιορίσει τα επίπεδα τεστοστερόνης, FSH, LH, και προλακτίνης, καθώς και άλλων ανδρικών ορμονών. Οι ορμόνες αυτές επηρεάζουν την παραγωγή και την ποιότητα του σπέρματος.
Διορθικό υπερηχογράφημα και υπερηχογράφημα οσχέου: Μπορούν να βοηθήσουν το γιατρό να εξετάσει τους όρχεις, να εντοπίσει διαταραχές στην ποιότητα σπέρματος και να αναζητήσει καταστάσεις, όπως παλίνδρομη εκσπερμάτιση, κιρσοκήλη, απόφραξη του εκσπερματικού πόρου, και άλλες ανωμαλίες που μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα. Το διορθικό υπερηχογράφημα επιτρέπει την απεικόνιση του προστάτη και των σπερματοδόχων κύστεων, ενώ το υπερηχογράφημα οσχέου εξετάζει τους όρχεις και το σπερματικό τόνο.
Γενετικός έλεγχος: Όπως και σε σας, μπορεί να διεξαχθεί και στον σύντροφό σας ο γενετικός έλεγχος για να ελεγχθεί αν υπάρχει κάποια γενετική ανωμαλία που επηρεάζει τη γονιμότητα. Η ανάλυση καρυότυπου και ο έλεγχος για μεταλλάξεις στο χρωμόσωμα Y και το γονίδιο CFTR (που σχετίζεται με την κυστική ίνωση) είναι σημαντικές εξετάσεις.
Αντισπερματικά αντισώματα: Αυτά μπορεί να ελεγχθούν για να διαπιστωθεί αν το ανοσοποιητικό σύστημα του άνδρα παράγει αντισώματα.