Στην προσπάθειά σας να αποκτήσετε οικογένεια, μπορεί να μην πετύχετε την εγκυμοσύνη με φυσικό τρόπο ακόμα και μετά από αρκετούς μήνες προσπαθειών.
Από την άλλη, ίσως επιθυμείτε να καθυστερήσετε τον οικογενειακό σας προγραμματισμό. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις επιλογές σας και το πότε να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια για να προχωρήσετε με εξωσωματική γονιμοποίηση ή διαφορετικά κατάψυξη ωαρίων.
Αν επιθυμείτε να καθυστερήσετε την εγκυμοσύνη, η κατάψυξη ωαρίων είναι μια καλή λύση, δίνοντάς σας τη δυνατότητα να τα χρησιμοποιήσετε αργότερα για εξωσωματική γονιμοποίηση.
Αν ήδη προσπαθείτε να μείνετε έγκυος και δεν έχετε επιτυχία μετά από αρκετούς μήνες, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ειδικό. Για γυναίκες κάτω των 35 ετών, εάν δεν έχετε μείνει έγκυος μετά από ένα χρόνο προσπαθειών, ή για γυναίκες άνω των 35 ετών, μετά από έξι μήνες προσπαθειών, είναι καιρός να επισκεφτείτε τον γυναικολόγο σας.
Η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) μπορεί να βοηθήσει πολλά ζευγάρια με προβλήματα γονιμότητας να αποκτήσουν παιδί με ασφάλεια και έτσι να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους.
Συζήτηση με τον γυναικολόγο σας
Η διερεύνηση των προβλημάτων γονιμότητας είναι το πρώτο βήμα και ξεκινά με τη συζήτηση του ιατρικού ιστορικού σας και των καθημερινών σας συνηθειών με τον γυναικολόγο. Στη συνέχεια, κάνουμε εξετάσεις όπως είναι ο έλεγχος των επιπέδων προγεστερόνης. Με τα αποτελέσματα των εξετάσεων, θα συμφωνήσουμε το καλύτερο θεραπευτικό πλάνο για την περίπτωσή σας με σκοπό να καταφέρουμε τις καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.
Ενδεικτικά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζετε περιλαμβάνουν:
- Ενδομητρίωση
- Ανδρική υπογονιμότητα (χαμηλός αριθμός ή μειωμένη κινητικότητα σπερματοζωαρίων)
- Απόφραξη σαλπίγγων
- Στυτική δυσλειτουργία
- Ανεξήγητη υπογονιμότητα
- Αποτυχία άλλων μεθόδων όπως η πρόκληση ωορρηξίας ή η ενδομήτρια σπερματέγχυση
- Ιστορικό φλεγμονωδών ασθενειών της πυέλου, ινομυωμάτων, πολυπόδων, ακανόνιστων κύκλων περιόδου, σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, πολυκυστικών ωοθηκών
- Προχωρημένη ηλικία της γυναίκας
Σε αυτό το στάδιο, θα εξετάσουμε το ενδεχόμενο δωρεάς ωαρίων ή παρένθετης μητέρας.
Παρακολούθηση του κύκλου σας
Εάν προχωρήσουμε με τα δικά σας ωάρια, το επόμενο βήμα είναι η παρακολούθηση του κύκλου σας. Μπορεί να χρειαστεί να χορηγήσουμε φάρμακα για τη ρύθμιση του κύκλου. Για παράδειγμα, μπορεί να χρειαστείτε θεραπεία για να έρθει πρώτα η περίοδός σας και να εξασφαλίσουμε ότι οι ωοθήκες ξεκινούν από την ίδια βάση χωρίς κυστικά ωοθυλάκια.
Διέγερση ωοθηκών
Μετά το πρώτο βήμα, προχωράμε στη διαδικασία λήψης ωαρίων. Το πώς θα προχωρήσουμε για τη λήψη ωαρίων, εξαρτάται από την ηλικία σας και την ανταπόκριση των ωοθηκών σας. Σε κάποιες γυναίκες, οι ωοθήκες μπορεί να παρουσιάζουν χαμηλή ανταπόκριση ακόμα και με τη χορήγηση φαρμάκων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να προχωρήσουμε με mini IVF ή φυσικό κύκλο.
Παρόλα αυτά, το συνηθέστερο είναι να προχωρήσουμε με τη διέγερση των ωοθηκών και τη χορήγηση υποφυσιακών γοναδοτροπινών για να παράξετε περισσότερα ωάρια από το συνηθισμένο. Η θεραπεία διαρκεί περίπου 10-12 ημέρες, αναλόγως με το πρωτόκολλο που έχουμε επιλέξει. Όταν έχουμε ικανοποιητικό αριθμό ωοθυλακίων και πάχος ενδομητρίου (πάνω από 17-18mm), προχωράμε στη χορήγηση β-χοριακής γοναδοτροπίνης και 35-36 ώρες αργότερα κάνουμε την ωοληψία.
Σε περίπτωση που έχουμε προχωρήσει με φυσικό κύκλο, δε σας χορηγούμε φάρμακα για τη διέγερση των ωοθηκών. Ο γιατρός παρακολουθεί υπερηχογραφικά και ορμονικά την ανάπτυξη του μοναδικού ωαρίου που παράγετε εσείς φυσικά και το συλλέγει την κατάλληλη στιγμή.
Αν είστε νεότερης ηλικίας με αυξημένο κίνδυνο υπερδιέγερσης ωοθηκών, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το πρωτόκολλο ανταγωνιστών και πρόκληση με αγωνιστή, που αποκλείει τον κίνδυνο υπερδιέγερσης χωρίς να επηρεάζεται η ποιότητα των ωαρίων. Σε αυτή την περίπτωση, η εμβρυομεταφορά γίνεται σε επόμενο κύκλο.
Η ωοληψία
Η διαδικασία της συλλογής ωαρίων γίνεται στη μονάδα εξωσωματικής και διαρκεί 15-30 λεπτά υπό ελαφριά νάρκωση (δηλαδή μέθη). Πρέπει να έρθετε νωρίς το πρωί και για μισή ώρα νηστική.
Η συλλογή των ωαρίων γίνεται με τη βοήθεια της βελόνας που κατευθύνεται υπερηχογραφικά. Τα ωάρια που αναρροφώνται καταμετρώνται και τοποθετούνται σε καλλιεργητικό υγρό. Την ημέρα της ωοληψίας, δίνεια και ο σύζυγος σπέρμα σε ειδικό αποστειρωμένο δοχείο ή χρησιμοποιείται δείγμα δότη από την τράπεζα σπέρματος. Κατόπιν, τοποθετούνται στον επωαστή για να ωριμάσουν έως τη στιγμή που θα γονιμοποιηθούν. Την ίδια μέρα μπορείτε να επιστρέψετε σπίτι με συνοδό και να φάτε κάτι ελαφρύ.
Γονιμοποίηση και ανάπτυξη εμβρύων
Τα ωάρια είτε αναμιγνύονται με το σπέρμα του συντρόφου σας (IVF) είτε γίνεται μικρογονιμοποίηση (ICSI). Την επόμενη μέρα, ο εμβρυολόγος μας ενημερώνει πόσα ωάρια γονιμοποιήθηκαν. Τα έμβρυα παρακολουθούνται και, ανάλογα με τον αριθμό και την ποιότητά τους, αποφασίζεται η ημερομηνία της εμβρυομεταφοράς.
Προχωράμε με μικρογονιμοποίηση (ICSI) όταν ο αριθμός των σπερματοζωαρίων είναι πολύ χαμηλός ή σε περιπτώσεις αζωοσπερμίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να γίνει λήψη σπερματοζωαρίων απευθείας από την επιδιδυμίδα (PESA) ή τον όρχη (TESA) ή να χρησιμοποιηθεί ορχικός ιστός (TESE).
Στο στάδιο της γονιμοποίησης του ωαρίου, υπάρχει πιθανότητα να πρέπει να κάνουμε υποβοηθούμενη εκκόλαψη (Assisted hatching) για τη λέπτυνση της ζώνης που περιβάλλει το έμβρυο, διευκολύνοντας την εμφύτευσή του.
Η εμβρυομεταφορά
Έπειτα, 3 ή 5 μέρες αργότερα, ακολουθεί η εμβρυομεταφορά, με τη χρήση ενός λεπτού καθετήρα που περνά μέσα από τον τράχηλο. Δε χρειάζεται αναισθησία. Ο αριθμός των εμβρύων που θα μεταφερθούν (ένα ή δύο) καθορίζεται ανάλογα με την ηλικία και την επιθυμία σας. Αν υπάρχουν επιπλέον έμβρυα, μπορείτε να επιλέξετε να τα καταψύξετε για το μέλλον.
Τεστ εγκυμοσύνης
Δύο εβδομάδες μετά την ωοληψία, κάνουμε την κλινική εξέταση για τη χοριακή γοναδοτροπίνη. Αν το αποτέλεσμα είναι θετικό, κάνουμε επανάληψη του τεστ μετά από 2 μέρες και έπειτα υπερηχογραφική εξέταση δύο εβδομάδες αργότερα για να ελέγξουμε την ανάπτυξη του εμβρύου. Οι καρδιακοί παλμοί μας επιβεβαιώνουν την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Εξετάσεις σε περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος
Σε περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος ή πριν την πρώτη προσπάθεια, εάν υπάρχει ιστορικό αποβολών ή αποτυχημένων προσπαθειών, γίνονται επιπλέον εξετάσεις αίματος. Ο καρυότυπος του ζευγαριού αποκλείει ανωμαλίες στα χρωμοσώματα.
Εξετάσεις πηκτικότητας αίματος (θρομβοφιλία), ανοσολογικές εξετάσεις ή και ειδικές μικροβιακές καλλιέργειες του ενδομητρίου (μικροβίωμα), μας βοηθούν να κατανοήσουμε τις πιθανές διαταραχές στην εμφύτευση των εμβρύων. Η υστεροσκόπηση εξετάζει μέσω ειδικής κάμερας το εσωτερικό της μήτρας για να αποκλείσουμε την ύπαρξη συμφύσεων, πολυπόδων, διαφραγμάτων ή ινομυωμάτων που μπορεί να προκαλούν αποβολές. Επιπλέον, με την υστεροσκόπηση, κάνουμε και βιοψία ενδομητρίου για να αποκλειστεί ατροφία ή χρόνια φλεγμονή.
Προεμφυτευτική διάγνωση
Στις περιπτώσεις των αποβολών, μεγάλης ηλικίας της γυναίκας ή γνωστού γενετικού νοσήματος, όπως η κυστική ίνωση και η μεσογειακή αναιμία, κάνουμε και γενετικές εξετάσεις. Η προεμφυτευτική διάγνωση περιλαμβάνει βιοψία του εμβρύου στο στάδιο της βλαστοκύστης, δηλαδή 5 μέρες μετά την ωοληψία και γονιμοποίηση.
Όταν γίνεται η βιοψία, το έμβρυο καταψύχεται, αναμένουμε τα αποτελέσματα της εξέτασης μέσα στις επόμενες μέρες και η εμβρυομεταφορά πραγματοποιείται σε επόμενο κύκλο, εφόσον το έμβρυο είναι υγιές και μπορούμε δηλαδή να το εμφυτέψουμε.