Ο προγεννητικός έλεγχος αποτελεί θεμελιώδες μέρος της παρακολούθησης της κύησης, με στόχο την έγκαιρη ανίχνευση πιθανών ανωμαλιών ή επιπλοκών, καθώς και τη διασφάλιση της υγείας τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου. Περιλαμβάνει συνδυασμό υπερηχογραφικών, αιματολογικών και ιολογικών εξετάσεων, οι οποίες διενεργούνται σε διαφορετικά στάδια της εγκυμοσύνης, σύμφωνα με διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες.
Στάδια και είδη προγεννητικού ελέγχου
1. Πρώτο τρίμηνο (11η–13η εβδομάδα)
- Μη επεμβατικός έλεγχος (NIPT): για την εκτίμηση της ποθανότητας χρωμοσωματικών ανωμαλιών.
- Αυχενική διαφάνεια: Υπερηχογραφικός έλεγχος για την εκτίμηση του κινδύνου χρωμοσωμικών ανωμαλιών (π.χ. σύνδρομο Down).
- Αιματολογικός έλεγχος: Μέτρηση ειδικών ορμονών και πρωτεϊνών που σχετίζονται με την ανάπτυξη του εμβρύου.
2. Δεύτερο τρίμηνο (18η–22η εβδομάδα)
- Υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου: Αναλυτική αξιολόγηση της ανατομίας και της ανάπτυξης του εμβρύου, εντοπισμός πιθανών συγγενών ανωμαλιών και αξιολόγηση του πλακούντα.
3. Τρίτο τρίμηνο (μετά την 28η εβδομάδα)
- Έλεγχος ανάπτυξης: Εκτίμηση βάρους και ανάπτυξης του εμβρύου.
- Doppler: Έλεγχος της ροής αίματος στα αγγεία του εμβρύου και του πλακούντα.
- Αξιολόγηση αμνιακού υγρού: Διασφάλιση επαρκούς ποσότητας και ποιότητας.
Συμπληρωματικές εξετάσεις
Σε όλα τα στάδια της εγκυμοσύνης, πραγματοποιούνται και πρόσθετοι εργαστηριακοί έλεγχοι, όπως:
- Γενική αίματος, σίδηρος και φερριτίνη – Πρόληψη και διάγνωση σιδηροπενικής αναιμίας.
- Ομάδα αίματος και Rhesus – Πρόληψη επιπλοκών λόγω ασυμβατότητας.
- Έλεγχος για μεσογειακή και δρεπανοκυτταρική αναιμία – Ανίχνευση φορέων γενετικών αιματολογικών νοσημάτων.
- Αντισώματα ερυθράς – Έλεγχος ανοσίας έναντι ιογενούς λοίμωξης.
- Έλεγχος για ηπατίτιδα B, ηπατίτιδα C και HIV – Προστασία μητέρας και νεογνού.
- Τοξοπλάσμωση – Προσδιορισμός ανοσίας έναντι του παρασίτου Toxoplasma gondii.
- Έλεγχος για κυτταρομεγαλοϊό (CMV).
- Έλεγχος σακχάρου και καμπύλη γλυκόζης – Διάγνωση διαβήτη κύησης.
Ασφάλεια των εξετάσεων
Οι περισσότερες εξετάσεις είναι μη επεμβατικές και δεν ενέχουν κίνδυνο για τη μητέρα ή το έμβρυο. Επεμβατικές μέθοδοι, όπως η αμνιοπαρακέντηση, πραγματοποιούνται μόνο όταν κρίνεται ιατρικά απαραίτητο και κατόπιν ενημερωμένης συγκατάθεσης.
Σημασία του προγεννητικού ελέγχου
Η έγκαιρη διάγνωση πιθανών επιπλοκών ή ανωμαλιών επιτρέπει:
- Την κατάλληλη ιατρική παρέμβαση πριν ή μετά τον τοκετό.
- Την ενημερωμένη λήψη αποφάσεων από τους γονείς.
- Τη βελτιστοποίηση της έκβασης της κύησης.
Ο προγεννητικός έλεγχος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης μαιευτικής φροντίδας. Η ιατρική ομάδα του SFS εφαρμόζει τις πλέον πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες, εξασφαλίζοντας ολοκληρωμένη, εξατομικευμένη και ασφαλή παρακολούθηση της εγκυμοσύνης.